Tck'nın 192. maddesinin üçüncü fıkrasında " suçun resmi makamlar tarafından haber alınmasından sonra " etkin pişmanlıkta bulunma hali düzenlenmiştir.
" (3) Bu suçlar haber alındıktan sonra gönüllü olarak, suçun meydana çıkmasına ve fail veya diğer suç ortaklarının yakalanmasına hizmet ve yardım eden kişi hakkında verilecek ceza, yardımın niteliğine göre dörtte birden yarısına kadarı indirilir."
Yerleşik yargısal kararlar ve öğretide yer alan baskın görüşe göre aşağıda belirtilen şartların birlikte gerçekleşmesi gerekir.
UYGULANMA KOŞULLARI
Failin, TCK'nın 188. veya 191. Maddesinde düzenlenen Suçlardan Herhangi Birini İşlemiş Olması Gerekir.
Suçun bireysel, birden çok kişi ya da suç işlemek maksadıyla oluşturulmuş bir örgüt çerçevesinde işlenmiş olması önemli değildir.
Kişinin doğrudan fail, dolaylı fail, azmettiren ya da yardım eden konumunda olması önemli değildir. 2. Hizmet ve Yardımın Bizzat Fail Tarafından Yapılması Gerekir.
Failin akrabalarından birisi ( eşi, annesi, kardeşi vb. ) tarafından yapılan hizmet ve yardım nedeniyle fail hakkında etkin pişmanlık hükümleri uygulanmaz. Ancak failin, yetkili makamlara bizzat hizmet ve yardım etmesi mümkün değilse, kendi bilgisi ve yönlendirmesi ile, başka birisi tarafından resmi makamlara hizmet ve yardımda bulunulması halinde faiz etkin pişmanlıktan yararlanabilir.
Failin mutlaka pişman olması gerekmez. Önemli olan, failin gönüllü hizmet ve yardımda bulunmasıdır. 3. Hizmet ve Yardımın İlgili Makamlara Yapılması Gerekir.
CMK'nın 158. maddesinde suça ilişkin ihbar ve şikayetler;
Cumhuriyet Başsavcılıklarına
Kolluk Makamlarına
Valiliklere
Kaymakamlıklara
Mahkemelere
Türk elçilik ve konsolosluklarına
Bir kamu görevinin yürütülmesiyle bağlantılı olarak işlendiği iddia edilen bir suç nedeniyle ilgili kurum ve kuruluşlara yapılabilir.
4. Hizmet ve Yardımın, Suçun Resmi Makamlar Tarafından Haber Alınmasından Sonra, Ancak Mahkemece Hüküm Verilmeden Önce Yapılması Gerekir.
Resmi makamların suçun işlendiğini ne şekilde öğrendiğinin nemi yoktur.
Soyut duyumlar öğrenme olarak kabul edilmez.
Hüküm verilme sonrası hükmün Yargıtay tarafından bozulması üzerine yapılan yargılama da hizmet ve yardımda bulunan fail hakkında etkin pişmanlık hükümleri uygulanmalıdır.
5. Failin, Suçun Meydana Çıkmasına ya da Fail veya Diğer Suç Ortaklarının Yakalanmasına Hizmet ve Yardım Etmesi Gerekir
Failin hem suçun meydana çıkmasına hem de fail veya diğer suç ortaklarının yakalanmasına hizmet ve yardım etmesine gerek yoktur. Bunlardan birinin yapılması yeterlidir.
Fail kendi suçu ya da bir başkasının suçunun ortaya çıkmasına hizmet ve yardım edebilir.
Y.10.CD. 17 .11.2014, 2014/ 4884-12772 : Üzerinde ele geçirilen kullanma sınırları içindeki 238 gramdan ibaret esrarın eşi Müslüm'e ait oldğunu ve onun isteğiyle üzerinde taşıdığını söylemek suretiyle TCK'nın 188. maddesinin 3. fıkrasında tanımlanan " uyuşturucu madde nakletme" suçunun ortaya çıkmasına yardım eden sanık hakkında, etkin pişmanlıkla ilgili TCK 192. maddesinin 3. fıkrasının uygulanması gerektiğini..
Ör :
Üzerinde ele geçirilen kullanma sınırı içindeki uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi kullanmak dışında bir amaçla bulundurduğunu beyan etmek suretiyle,
Durumundan şüphelenilerek durdurulan ve üzerinde suç unsuru olup olmadığının sorulması nedeniyle hakkında ihbar ve soruşturma bulunmadığı aşamada üzerinde bulunan uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi polise teslim eden fail hakkında,
Arama kararı olmadığı halde şüphe üzerine aracı durdurulan ve aracında suç unsuru olup olmadığı sorulması üzerine aracında bulunan uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi polise teslim eden fail hakkında,
Kimlik kontrolü yapmak için durdurulması üzerine cebinde bulunan uyuşturucu maddeyi polise teslim eden fail hakkında, ( Y. 10. CD. , 04.11.2014, 2012/ 8589 , 2014/ 12380 )
Başka bir kişide ele geçirilen uyuşturucu veya uyarıcı maddenin kendisine ait olduğunu söyleyen fail hakkında, ( Y.20.CD., 25/03/2019 , 2015/12764, 2019/ 1837 )
Başka bir kişide ya da yerde ele geçirilen uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi kendisinin verdiğini kabul eden fail hakkında, ( Y.20.CD. , 05/11/2018, 2018/ 521, 2018/ 4867 )
Kendisinde ele geçirilen uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi kimden aldığını söyleyerek bu kişinin yakalanmasını sağlayan fail hakkında etkin pişmanlık uygulanması gerekir. ( Y.10.CD. , 28.01.2015, 2010/ 30516 E, 2015 / 412 K )
Mevcut delillerle suçu ortaya çıkan failin ikrarı,
Yapılacak aramada kolaylıkla bulunabilecek uyuşturucu veya uyarıcı maddenin teslimi,
Üzerinde kullanım sınırları üzerinde uyuşturucu madde ile yakalanan failin bakiye uyuşturucu maddeyi teslim etmesi,
halleri hizmet ve yardım olacak sayılmadığı için etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanması mümkün değildir.
Fail veya suç ortaklarının yakalanmasından anlaşılması gereken, failin veya onunla bağlantılı olarak suç işleyenlerin ele geçirilmesi veya kim olduklarının belirlenmesidir. Ör : A'nın uyuşturucu maddeyi B'den temin ettiğini ifade ederek B'nın yakalanmasını sağlaması halinde etkin pişmanlık hükümleri uygulanacak iken B'nın bambaşka bir uyuşturucu satıcısı olması ve A ile bir bağlantısı bulunmamasına rağmen B'nin de uyuşturucu satıcı olduğunu beyan etmesi halinde A etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanamayacaktır. Bu kapsamda ;
Birlikte suç işlediği diğer kişinin yakalanmasını sağlama,
Birlikte suç işlediği diğer kişilerin kimliklerini ortaya çıkaran,
Diğer suç ortağının adını ve olayla ilgisini açıklayan fail hakkında etkin pişmanlık hükümleri uygulanacaktır.
İsmi verilen şahsın tespit edilebilir olması ve suçla bağlantısını gösteren delillerin bulunması halinde kişi hakkında suç duyurusunda bulunulur. Bu kişi hakkında dava açılmış ise davaların birleştirilmesi, hüküm verilmiş ise ve kesinleşmiş ise dosya içerisinde alınarak değerlendirme yapılması gerekir.
Açık kimliği ve adresi bilinmeyen, varlığı dahi belli olmayan kişi hakkında araştırma yapmaya veya araştırma yapılıyorsa sonucunun beklenmesine gerek yoktur.
Failin verdiği bilgilerin doğru, yararlı ve sonuca etkili olması gerekir. Verilen bilgiler üzerine suç ortaklarının veya suçla ilgili diğer kişilerin yakalanması mümkün olmuş ya da suç ortaya çıkmış ise, fail hakkında etkin pişmanlık hükümleri uygulanması gerekir.
Şahsın yakalanmış ve mahkum edilmiş olması gerekir. Beraat kararı verilmiş ve kesinleşmiş ise etkin pişmanlık hükümleri uygulanamaz.
Şahıs yakalanmamış ise
Bildirilen şahsın kimliği ve varlığının belirlenmesi,
Failin, kişiye yönelik suç atması için sebebinin olmaması,
Kişi suçunu inkar etse bile mevcut delillerin mahkumiyete yeterli olması halinde fail hakkında etkin pişmanlık hükümleri uygulanacaktır. ( Y.10. CD. 21/02/2019. 2018/ 2165, 2019/ 1132)
Tüm bu açıklamalar kapsamında failin hizmet ve yardım niteliğine göre hükmedilecek cezada 1/4 ile 1/2 arasında bir indirim yapılacaktır.
Commentaires